ΦΙΔΑΚΙΑ ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ - ΜΠΑΖΟΝΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΟΜΟΡΦΙΑ

Τα Φιδάκια είναι ένα ποτάμι που επισκεπτόμαστε αρκετά συχνά. Σε απόσταση 3.5 περίπου ωρών απ’ την Αθήνα, το φυσικό αυτό διαμάντι του Δήμου Θέρμου είναι μια πρώτης τάξεως δικαιολογία για μας τους καγιάκερς της πρωτεύουσας να ξεφύγουμε από το κλεινόν άστυ (το κλεινόν ίσως παρομοιάζει το γεγονός πως η πόλη μας κλείνει, μας παγιδεύει μέσα της;) και να ζήσουμε μια μέρα γεμάτη φύση, βουνό και ποτάμι, δέντρα, βράχια και νερά, πέτρινα γεφύρια και ερείπια παλιών αρχοντικά φτιαγμένων σπιτιών.
Τα Φιδάκια είναι ένας απ’ τους κύριους παραπόταμους του άλλοτε κραταιού Ευήνου, που δυστυχώς μετά την κατασκευή του φράγματος του Αγίου Δημητρίου και της εκτροπής μέρους των υδάτων του στο Μόρνο κι από εκεί στην Αθηναϊκές βρύσες, έχει χάσει μέρος της δύναμής του και της παλιάς του αίγλης.
Ακόμα βέβαια τα φαράγγια του είναι ζωντανά και η φύση, αν και πιο διψασμένη, καταφέρνει να επιζεί μακριά απ’ τον σύγχρονο άνθρωπο και την βία του πολιτισμού του. Όσο ο Εύηνος και τα Φιδάκια κυλούν μέσα σε απότομα φαράγγια, μακριά από δρόμους και οικισμούς, η φύση θριαμβεύει, δημιουργώντας εικόνες ανείπωτης ομορφιάς και φτιάχνοντας μνημεία φυσικού δέους, κρυμμένα απ’ τα μάτια των πολλών.
Όταν όμως οι δρόμοι των ανθρώπων πλησιάζουν το ποτάμι, αυτό γίνεται μάρτυρας και αποδέκτης τόσο του θαυμασμού όσο και της αδιαφορίας και του εξευτελισμού. Όσοι άνθρωποι έχουν την τύχη ν’ αγαπούν τη φύση για την ομορφιά της και την ψυχική γαλήνη που προσφέρει, στέκονται στο γεφύρι και θαυμάζουν τη μαστοριά του παλιού τεχνίτη της πέτρας, που ένωσε τις απέναντι όχθες του ποταμού, ενώνοντας μαζί και τον πολιτισμό και τις τύχες των απέναντι χωριών που άλλοτε έσφυζαν ζωής.

(Γεφύρι και νερόμυλος στη Διποταμιά. Φωτό από την ιστοσελίδα του Δήμου Θέρμου)


Δεν είναι όμως το γεφύρι το μόνο αξιοθέατο κι αξιοθαύμαστο. Το ίδιο το ποτάμι, αν το προσέξεις καλύτερα κρύβει πολλές χαρές και συναισθήματα. Όσο λιτό κι απλοϊκό κι αν φαίνεται το τοπίο πάνω απ’ το γεφύρι, πρέπει να κάνεις τον κόπο να προχωρήσεις λίγο πιο κάτω. Πιο κάτω, εκεί που τα ψηλά τα δέντρα κρέμονται απ τ’ απότομα βράχια, οι κροκάλες στην όχθη μπλεγμένες με τις ρίζες των πλατανιών και τα πουρνάρια, τα τρεχούμενα νερά που στολίζουν σα δαντέλες τις κρυστάλλινες λίμνες με τ αεικίνητα πιτσιλωτά ψάρια. Εκεί που τα ζώα του βουνού, μικρά και μεγάλα που έρχονται να ξεδιψάσουν ή να κυνηγήσουν στο ποτάμι.

Όλα αυτά τα ωραία αποκαλύπτονται στον περιπατητή που θα τολμήσει να πάρει το μονοπάτι δίπλα στην όχθη. Στον ψαρά που θα περπατήσει με το καλάμι του κόντρα στο ρέμα. Στον καγιάκερ που όπως διασχίζει κάποιο ήρεμο φαράγγι, θ’ αφήσει το βλέμμα του να περιπλανηθεί στους περίτεχνους γεωλογικούς σχηματισμούς των βράχων, τα πολύχρωμα φυλλώματα των δένδρων και το βαθύ τιρκουάζ των διάφανων νερών. Θ’ αφήσει την ακοή του ν’ ακολουθήσει τα πουλιά που φωλιάζουν στα φυλλώματα και να προϋπαντήσει τους καταρράκτες που περιμένουν στην επόμενη στροφή. Θα επιτρέψει στην όσφρησή του να γεμίσει μ’ αρώματα άγριων βοτάνων και λουλουδιών, που όμοιά τους δεν συναντάς άλλού.
Δυστυχώς, λίγοι κάνουν την υπέρβαση και μπαίνουν στο κόσμο του πραγματικού ποταμού. Για κάποιους είναι αρκετή αυτή η σύντομη εικόνα της όμορφης φύσης πάνω απ’ το γεφύρι. Μια σύντομη στάση στο ταξίδι τους με τ’ αυτοκίνητο που όμως είναι τόσο αναζωογονητική, τόσο πολύτιμη. Μια στάση που είναι ίσως για πολλούς, ο τελευταίος δεσμός με την φύση, με την σχέση ανθρώπου – φύσης που κάποτε ήταν τόσο στενή.
Ακόμα κι αυτή την σύντομη επαφή όμως, έχουμε βαλθεί να την χαλάσουμε. Είτε με την αδιαφορία μας, είτε με την ανοχή μας, είτε με τις ανεύθυνες πράξεις μας, καθημερινά στιγματίζουμε τη φύση μετατρέποντάς την σε σκουπιδότοπο. Κάθε χρονιά που ερχόμαστε στα Φιδάκια, έχουμε την ελπίδα πως δεν θα δούμε άλλα σκουπίδια στις όχθες του ποταμού, εκεί που ο δρόμος φτάνει και περνά το ποτάμι, κάτω απ' τη Μάντρα.
Δεν έχουμε την αυταπάτη πως κάποιοι θα καθαρίσουν τις πλαγιές απ’ τα μπάζα και τα σκουπίδια που έριξαν κάποιοι «μη γνωστικοί» αλλά έχουμε την ελπίδα πως κάποια στιγμή θα σταματήσει αυτή η ντροπή.
Το 2005 και το 2007 αναδείξαμε το πρόβλημα με τα μπάζα που συσσωρεύονται στις όχθες του ποταμού, στη γέφυρα της Μάνδρας. Αυτή τη χρονιά, όχι μόνο τα μπάζα από υαλοβάμβακες και άλλα αδιάλυτα μονωτικά υλικά, έφτασαν να σχηματίζουν βουνά στην όχθη δίπλα στη γέφυρα, αλλά η ρίψεις μπαζών και σκουπιδιών επεκτάθηκαν και σε άλλες περιοχές, πιο ψηλά στο ποτάμι, στις κατηφόρες από τον Ταξιάρχη προς τη γέφυρα για Δρυμώνα (φωτό κάτω).
Δυστυχώς, αν και αναδυκνείουμε απ' το 2005 το ζήτημα και απευθυνθήκαμε και στο Δήμο Θέρμου (δείτε την επιστολή των Φίλων των Ποταμών, εδώ), όχι μόνο δεν λύθηκε το πρόβλημα, αλλά γιγαντώθηκε. Μπορεί βέβαια αυτή η εικόνα ν’ αποτελεί πρόβλημα για μας, τους ρομαντικούς φυσιολάτρες επισκέπτες, αλλά για την τοπική κοινωνία ν’ αποτελεί διευκόλυνση μέχρι και παραδοσιακή αντιμετώπιση του προβλήματος. Οι τοπικές αρχές όμως, που υποχρεούνται να χαράζουν πολιτικές και να παίρνουν μέτρα για την προστασία και την ανάδειξη του περιβάλλοντος, τι κάνουν για ν’ αντιμετωπίσουν το φαινόμενο;

Κύριε Δήμαρχε.
Έχετε το προνόμιο να ζείτε σ’ ένα φυσικό παράδεισο. Έχετε την αρμοδιότητα και τη δύναμη να τον διαφυλάξετε για τους πολίτες σας, αλλά και για τους επισκέπτες σας. Στα χωριά σας είδαμε μεγάλες πλατείες με εκτεταμένες επενδύσεις πέτρας. Είδαμε νέους ασφαλτοστρωμένους δρόμους. Στον ιστοχώρο του δήμου σας περιπλανηθήκαμε σε φωτογραφίες υπέροχων τοπίων και σχεδιάσαμε ήδη τις επόμενές μας εξορμήσεις.
Εικόνες σαν αυτή στη γέφυρα της Μάνδρας, υπονομεύουν όλο το έργο σας και "πληγώνουν την καρδιά μας", όπως έγραψε για το θέαμα ένας άλλος φίλος. Θα κάνετε επιτέλους κάτι;

Η παραπάνω ανοικτή επιστολή, κοινοποιείται στο Δήμο Θέρμου και άλλους αρμόδιους φορείς από τους "ΟΙ ΦΙΛΟΙ ΤΩΝ ΠΟΤΑΜΙΩΝ" http://greekriverfriends.blogspot.com/2010/03/blog-post_16.html. Ίσως κάποιος ευαισθητοποιηθεί ν' απαντήσει, ή ακόμα καλύτερα, ευαισθητοποιηθεί και πάει να μαζέψει τα σκουπίδια πριν τα πάρει το ποτάμι...