ΠΛΑΤΥΓΙΑΛΙ – Ιστορική Αναδρομή – O ΤΣΙΜΕΝΤΑΡΙΣΜΕΝΟΣ ΑΡΧΑΙΟΣ ΟΙΚΙΣΜΟΣ (Ανάρτηση 3η)

Αν είσαι ιδιώτης και θελήσεις να ξεκινήσεις ένα έργο σε κάθε σοβαρή χώρα του κόσμου πριν ακόμα εκδοθεί η οποιαδήποτε άδεια – πολύ περισσότερο μια ολόκληρη Κοινή Υπουργική Απόφαση – και πριν ακόμα μπει η οποιαδήποτε μπουλντόζα να κάνει τη δουλειά της, περνούν από τον τόπο, που έχει επιλεγεί για την επένδυση, ένα σωρό υπηρεσίες – στην Ελλάδα ακόμα περισσότερες – και δίνουν τις απαιτούμενες βεβαιώσεις. Περνάει το δασαρχείο, η πολεοδομία, η υπηρεσία χερσαίων και ενάλιων αρχαιοτήτων, ένα σωρό κλιμάκια διάφορα επιτελεία, αγουροξυπνημένοι επιστήμονες με τις μεζούρες στα χέρια και πάει λέγοντας ο κουρνιαχτός κι η αμπελοφιλοσοφία. Αν τύχει μάλιστα και τύχει στο τόπο μέσα καμιά γερασμένη βελανιδιά που έχει κριθεί μνημείο της φύσης, η κανένα κομμάτι πέτρα με καμιά επιγραφή πάνω του, «κούνια που σε κούναγε».
Στο Πλατυγιάλι δεν έγινε ακριβώς έτσι. Εκεί όλα έγιναν τυπικά και βιαστικά και αφού βέβαια πρώτα εκδόθηκε η παραπάνω ΚΥΑ.
Άλλες όμως οι βουλές των βιαστικών επενδυτών κι άλλοι οι κρυφοί θησαυροί των τόπων.
Μια τέτοια τυπική επίσκεψη ρουτίνας είχε προγραμματίσει και το υπουργείο πολιτισμού εκεί στα τέλη Ιουλίου του 1986. Δυο χρόνια παρακαλώ μετά την υπογραφή της ΚΥΑ που «τελείωνε» τη δουλειά. Και ω!!! Τι γκαντεμιά; Είδε μπροστά του ο υπάλληλος του υπουργείου πράματα και θάματα. Τοίχοι κτισμάτων σε μια ζώνη 400 μ. παράλληλα στην ακτογραμμή και μάλιστα σε απόσταση από τα 5 έως τα 130 m. Κι όχι μέσα βαθιά στη θάλασσα… Έξω – έξω. Στα 5 μέτρα μόλις.
Ήρθε και φούντωσε. «Τι κάτσαμε τη βάρκα καπετάνιο», γύρισε και είπε στο στέλεχος της ΕΤΒΑ που πετούσε βοτσαλάκια παραπέρα.
- Που την κάτσαμε, ρώτησε αδιάφορα αυτός.
- Εδώ. Δε βλέπεις;
Κοιτάζει το στέλεχος, δε βλέπει τίποτα.
- Τι είναι; Δε βλέπω τίποτα.
- Είναι αυτό που μας πήρε και μας σήκωσε. Ολόκληρος αρχαίος οικισμός… Να μπροστά σου… Έτσι να κάνεις να πλατσουρίσεις τον πιάνεις.
- Ποιος οικισμός μωρέ και πράσιν’ άλογα. Εγώ δε βλέπω τίποτα.
- Μα..
- Τι μα και ξε μα; Αν δε με πιστεύεις πάμε στον Αστακό να πάρεις τηλέφωνο και τη Μελίνα.
Ήρθε ο αρχαιολόγος κι αναθάρρησε. «Η Μελίνα», είπε από μέσα του. Ευτυχώς που είναι η Μελίνα υπουργός πολιτισμού κι έχει αυτή τη λόξα με τ’ αρχαία. Μόνο έτσι θα σωθεί ο οικισμός.
Μπήκαν στο αυτοκίνητο.
Για πότε φτάσανε στον Αστακό, ούτε που το κατάλαβε.
Μπήκαν στο κοινοτικό κατάστημα.
- Ένα τηλέφωνο, είπε στον πρόεδρο, που καθόταν και καθάρισε τα νύχια του με το στυλό. Μπορώ να κάνω ένα τηλέφωνο στο υπουργείο;
- Μόνο ένα; Δύο υπερθεμάτισε ο πρόεδρος με την ευκολία που υπερθεματίζει κάθε πρόεδρος όταν δε βάζει το χέρι στη τσέπη. Πάρε το τηλέφωνο και μετά θα σας πάω εγώ σε ένα ουζερί… δε σας λέω τίποτα. Πες και στην υπουργό να ‘ρθει

Έμεινε άλαλος ο αρχαιολόγος.
- Μα κ. Μελίνα εσείς είστε στο υπουργείο κι εγώ σας μιλώ για το Πλατυγιάλι. Πώς να τον δείτε τον οικισμό από την Αθήνα;
- Αυτά τα κουμουνιστικά που ξέρεις να τα αφήσεις Β΄ Πανελλαδικάριε, του απάντησε από την άλλη άκρη η υπουργός. Εγώ δεν βλέπω κανέναν οικισμό εκεί πέρα.
- Μα κ. Μελίνα…
- Μαμούνια. Μελίνα από τσουκνίδα είδες ποτέ; Δεν μπορεί εγώ που είμαι υπουργός να μην βλέπω και συ που είσαι υπάλληλος να βλέπεις. Κατάλαβες.
Να πούμε σήμερα μετά από τόσα χρόνια ότι δεν κατάλαβε, θα ‘ναι ψέμα. Λίγο παραπάνω του κράτησε μόνο το καθάρισμα των αυτιών και των ματιών - έξι μηνάκια μόνο - και μέσα στον Δεκέμβριο της ίδιας χρονιάς, την έβαλε φαρδιά πλατιά την υπογραφή του για να μας βεβαιώνει ακόμα και μέχρι σήμερα ότι κάτι σημαντικό είδε, αλλά "εν οίδε, ότι ουδέν οίδε".

Και μετά ήρθανε οι μπετονιέρες. Και γυρίσανε την ανατρεπόμενη κοιλιά τους στη θάλασσα και του δώσανε και κατάλαβε του προϊστορικού οικισμού. Τι; Τι ακριβώς θα πει η φράση «κουστουμάκι από μπετόν αρμέ». Πενήντα ολόκληρα στρέμματα ανεξερεύνητης ιστορίας τσιμενταριστήκανε με τον ίδιο ακριβώς τρόπο, που τσιμεντάρει η Μαφία στην Κάτω Ιταλία, όπως λένε όσοι ξέρουν απ’ αυτά, όσους δε τηρούν την omerta.

Τα πράγματα όμως πρέπει να τα λέμε και με το όνομά τους γι’ αυτό θα μου επιτρέψετε να πω ότι, η υποθαλάσσια έρευνα στην περιοχή ξεκίνησε τον Ιούλιο του 1986 και κράτησε έως το Δεκέμβριο του ίδιας χρονιάς. Αξιοπρόσεκτο εύρημα είναι ο ταφικός εγχυτρισμός ενός βρέφους.

Ο προϊστορικός οικισμός βρισκόταν στο μυχό του κόλπου, σε σημείο που και προ της βύθισής του πρέπει να ήταν χαμηλή κοιλάδα. Οι λόγοι της καταβύθισης παραμένουν ουσιαστικά άγνωστοι, αφού η εξακρίβωσή τους προϋποθέτει γεωλογική μελέτη, η οποία όπως αντιλαμβάνεστε ποτέ δεν έγινε και ούτε πρόκειται να γίνει. Το τμήμα του οικισμού που καλύπτεται από τη θάλασσα έχει έκταση περίπου 50 στρέμματα και καταποντίστηκε πριν από 4.500 χρόνια.